Beeldende kunst op het Buikslotermeerplein

Beeld BtY

 

 

Antonius Arnoldus Hendrikus (Anton) Geerlings (1923-2018) was beeldhouwer en schilder. Het beeldhouwen had Geerlings zichzelf eigen gemaakt. Hij maakte dierfiguren en figuurvoorstellingen. Dat is terug te zien in zijn Speelplastiek (1970) op het Buikslotermeerplein. Geerlings ging in zijn werk uit van de natuur. Hij begon met figuratieve voorstellingen, die tijdens het bouwen konden uitgroeien tot abstracte vormen.

Johannes Hendrik (Hans) IJdo (1928-1987) was beeldhouwer. In 1953 kreeg Hans IJdo opdracht een beeld te maken voor een Landbouwhogeschool. Zijn mededingers waren Jan Wolkers en Theresia van der Pant, later bekend van het Ruiterstandbeeld koningin Wilhelmina (1972) aan het Amsterdamse Rokin. IJdo won met zijn beeld van een bukkende vrouw die met een sikkel het koren maait. Daarna studeerde hij drie jaar in Nederland en Italië. Werken van hem van voor Torsie twee op het Buikslotermeerplein: de wiedster voor de Vereniging Amateur Tuinders Amsterdam 1958, de worstelaars in het Flevopark Amsterdam 1960, Prometheus in Beverwijk 1964 en Phoenix in Surhuisterveen 1969.

Torsie twee uit 1971 bestaat uit twee roestvaste stalen kolommen, die zich naar boven slingeren.

 

Aan het begin van de twintigste eeuw besloot de gemeente Amsterdam woningen te bouwen in Amsterdam Noord. Op bescheiden wijze begon men die nieuwe wijken te verfraaien. Zo werden er gevelstenen aangebracht en Stadsbeeldhouwer Hildo Krop (1884-1970) kreeg opdracht diverse beelden te maken,

Na 1945 werd het beleid om de openbare ruimte met beeldende kunst op te luisteren voortgezet. Er werd geen wijk meer zonder kunstwerken ontworpen. Dat kon omdat inmiddels de percentageregeling was ingevoerd, waardoor een deel van de bouwsom aan kunst kon worden besteed. Amsterdam liep hiermee voorop in Nederland. Zo kreeg het Buikslotermeerplein Torsie twee van Hans IJdo en een Speelplastiek van Anton Geerlings. In de 21e eeuw werd de percentageregeling niet meer toegepast, waarna de straatkunst opkwam. Het Buikslotermeerplein kreeg in 2013 Graffiti op papier Nel Duyker en in 2022 de Hotdog, beide van het straatkunst collectief Kamp Seedorf.

Het onderhoud aan Torsie twee van Hans IJdo zit in het werkplan van de gemeente Amsterdam. Het Speelplastiek van Anton Geerlings zit niet in dat plan. Het onderhoud wordt verzorgt door winkeliersvereniging Boven ’t Y.

Verdwenen kunstwerk

In opdracht van het stadsdeel Amsterdam Noord ontwierp de kunstenares Barbara Broekman (1955) een kunstplein aan de oostelijke zijde van het Buikslotermeerplein. Dit kunstwerk werd zomer 1997 in gebruik genomen. De beweging van deze buitenkunst paste bij het plein, waar het een komen en gaan van publiek is. In het midden bevond zich een bassin met opborrelend water, dat al gauw bekend was bij grappenmakers. Strooide je er prongeluk zeeppoeder uit, dan kreeg je een schuimpartij van hier tot ginder. Na 15 jaar werd het werk ontmanteld.

Gelukkig zijn er nog werken van Barbara Broekman, zoals haar wandtapijt in de entreehal van flatgebouw Buikslotermeerplein 393-529, haar drie kunstwerken in de aula en afscheidsruimte op de gemeentelijke begraafplaats de Nieuwe Noorder en in haar atelier aan de Schaafstraat.